Liagan-ajo

Liagan-aver: Ahwan e è fun ɖò Filipíinu lɛ é

Ɖo gbɛ ɔ mɛ ɔ, sin e nɔ gbɔn tɔsisa ɔ ji ɖo ayikungban ji ɔ, xɔ e mɛ e nɔ nɔ tɔsisa ɔ sin toxo mɛ lɛ ɖe ɔ huzu ahwantɛn nu mɛ vovo e nɔ ba bo na zan nu ɖagbe tɔn lɛ e ɔ so Liagan Island ɖo Mindanao, e ko huzu ɖokpo ɖo sin e è nɔ jlɛ hu ɖo Filipíinu lɛ{2}}

Liagan Island ɔ, ayikungban kpɛvi ɖe wɛ bo ɖo Bohol Xù ɔ mɛ, ɖo tofɔligbe Surigao Strait tɔn, kpodo zanzanhweji nu Tɔtɛntinto Dinagat Islands tɔn{0}} Tɔtɛntinto ɔ, xɔ e mɛ è nɔ bló kɔ́lu ɖe ɔ wɛ lɛlɛ̌ dó, bɔ e nɔ nɔ xɔ tɛnmɛ tɛnmɛ e nɔ nɔ tɔsisa mɛ lɛ é mɛ. É lɛ́ ɖó zunkan mangrove tɔn gègě, bɔ ye nɔ nyí zunkan ɖaxó ɖaxó lɛ nú hweví alɔkpa vovo lɛ, kaka jɛ xɛ alɔkpa e nɔ hɛn nǔ gblé dó mɛ wu lɛ é wu.

Ɖo hwenu gege mɛ ɔ, tɔtɛntinto ɔ nɔ mɛ e ɖo kɔ́xota lɛ ɔ mɛ ǎ[{0}} Amɔ̌, nǔ lɛ ɖyɔ hwenu e acɛkpikpa Philippines tɔn na gbè azɔ̌xwé tò ɖevo mɛ tɔn lɛ ɖɔ ye ni ba dò nú sin e lɛlɛ̌ dó Liagan Island{1}} lɛ é ɖɔ ye ni ɖè mineral lɛ tɔ́n ɖi nickel, cobalt, kpodo ganvɔ kpo, ɖò mɛ ɖevo lɛ mɛ[{2}} Nǔwiwa enɛ ɔ dɔn ahwan syɛnsyɛn ɖé wá ɖò mɛ vovo e ba bo na cyɔn alɔ nǔɖokan lɛ jí ɖò tɔtɛntinto ɔ mɛ lɛ é tɛntin{2}

Gbɛta ayikungban tɔn lɛ, e nɔ lin tamɛ dó nǔ e sixu hɛn nǔ gblé dó nǔ e ɖò tɔtɛntinto ɔ mɛ lɛ é wu é wu é, bɛ́ tuto ɖé bo na dó ɖó azɔ̌ e è nɔ wà ɖò dò lɛ é te[{0}} Hwevíwlítɔ́ tò ɔ mɛ tɔn gègě lɛ́ ɖɔ xó dó gbeklanxámɛ yetɔn lɛ jí, ɖó azɔ̌ e è nɔ wà ɖò dò lɛ é ko jɛ nǔ wà dó hweví lɛ sín gbɛtɔ́ lɛ wu jí ɖò xá ɔ mɛ.

Ðò alɔ ɖevo mɛ ɔ, azɔ̌xwé e nɔ ɖè awinnya sín ayikúngban jí lɛ é ɖɔ ɖɔ azɔ̌ yetɔn lɛ na hɛn lè wá nú akwɛzinzan nú togun ɔ{0}} Ye ɖɔ ɖɔ azɔ̌ e è nɔ wà ɖò dò lɛ é na zɔ́n bɔ è na ɖó azɔ̌ nú mɛ e ɖò xá ɔ mɛ lɛ é, bo na lɛ́ na azɔ̌ e sín hudo è ɖó tawun lɛ é ɖò xá ɔ mɛ.

Ahwan ɔ yawu syɛn, bɔ ahwan e ɖò akpá wè lɛ tɛntin é wá huzu nǔ e è nɔ ylɔ ɖɔ common{0}} Acɛkpikpa ɔ wá ɖ’alɔ ɖò nǔ ɔ mɛ, bɔ è bló xóɖɔɖókpɔ́ ɖé lɛ bo na dó ba xósin nú tagba ɔ.

Ɖo xwe 2017 mɛ ɔ, e jɛ gbeta ɖe ji, bɔ e byɔ azɔxwe dokun lɛ tɔn lɛ ɖɔ ye ni jla azɔmɛ yetɔn lɛ ɖo bo na do ɖe nu e jɛ do ayikungban ɔ ji ɔ ɖekpo ɔ so miniminiments value value que le peux de détails de détails de développement, e na zan bo na do sixu na akwɛ nu e na hɛn nu lɛ hɛn ɖ’ayi mɛ lɛ ɖo ayikungban ɔ ji.

É ɖò mɔ̌ có, ahwan e è fun nú sin Liagan Island tɔn lɛ é lín dó. Azɔ̌xwé e nɔ ba dò nú nǔ lɛ é kpó ɖò fí ɔ ba kpɔ́n wɛ, bɔ gbɛ̌ta e nɔ kpé nukún dó nǔ lɛ wu lɛ é kpó ɖò acéjí bo na dó sixu kudeji ɖɔ azɔ̌xwé lɛ xwedó nǔ e ɖò akɔjijɛ yetɔn mɛ lɛ é.

Ɖeji ɔ, Liagan Island kɛɖɛ wɛ ɖo Filipíinu lɛ mɛ bɔ dokunkun sin azɔwiwa lɛ dɔn hwɛgbe wa ɖo mɛ vovo e ɖ’alɔ ɖ’emɛ lɛ tɛntin. Ðò Palawan ɔ, tɔtɛntinto ɖevo ɖo Filipíinu lɛ mɛ, gbɛta ayikungban ji tɔn lɛ ɖo ahwan fun wɛ bo na do ɖó azɔwiwa dokunkun tɔn lɛ te bo na do hɛn nu e ɖo to ɔ mɛ lɛ ɔ gble ɔ wu[{1}}

Ahwan e è fun nú sin Filipíinu lɛ tɔn é nyí ɖɔ è ni cyɔn alɔ nǔ e ɖò ayikúngban ɔ jí lɛ é jí kpowun ǎ; é lɛ́ nyí sɔgudo tò ɔ tɔn kpo togun tɔn kpo tɔn[{0}} Philippines, kpodo tɔtɛntinto 7 641 tɔn lɛ kpo, nyí fí e è nɔ bló nǔ e ɖò xù mɛ lɛ é ɖokpo ɖè ɖò gbɛ̀ ɔ mɛ é, bo nɔ na gbɛ̀ gbɛtɔ́ livi mɔkpan. Amɔ̌, tò ɔ nɔ lɛ́ mɔ tagba gègě, ɖi yajiji kpo azɔ̌mamɔ kpo wu ɔ, é byɔ ɖɔ è ni ɖó jlɛ̌ jí bo lɛ́ ɖó jlǒ ɖagbe ɖé bo na w’azɔ̌ ɖó kpɔ́ bo na mɔ xósin e na nɔ ayǐ é ɖé.

Ahwan e è fun nú Liagan Island é sixu cí nǔ kpɛví ɖé ɖɔhun ɖò tuto ɖaxó ɔ mɛ, amɔ̌, é nyí nǔ kpɛví ɖé bo nɔ ɖí xwi xá Filipíinu lɛ[{0}} É nɔ flín mǐ ɖɔ mǐ ɖó na wà nǔ dìn bo na dó cyɔn alɔ nǔɖokan mǐtɔn lɛ jí bo na lɛ́ ba ali e nu mǐ na bló bɔ nukɔnyiyi na nɔ ayǐ gbɔn é kpo alɔcyɔnmɛji dó ayikúngban ɔ jí kpo wu.